LUNENBERG.INFO
Blog Amsterdam
Kleine Amsterdamse vertellingen
Wil je een berichtje krijgen als er een nieuwe blogpost is? Stuur dan een mailtje naar mieke@lunenberg.info
Een van mijn favoriete loopjes is een rondje door de tuinen van het Rijksmuseum. Zelfs in de drukste tijd van het jaar is er altijd wel een stille tuinkamer te vinden. Een tuinkamer, want Pierre Cuypers, de architect van het Rijksmuseum, zag de tuinen buiten als weerspiegeling van de kamers binnen. Net als binnen loop je ook buiten door de geschiedenis en zijn er regelmatig weer nieuwe dingen te zien.
Wie een beetje bekend is met de geschiedenis van Amsterdam Oud-West, is zijn naam zeker tegen gekomen: Jan Hanze (Hanzen, Hanssen). In 1564 kocht Jan Hanze bij de Kostverlorenkade een stuk land met daar langs een pad. Dat pad verbond de Kostverlorenkade met het Singel en zo met de Dam, het hart van de oude stad. Het pad werd bekend als het Jan Hanzepad. Een beetje puzzelen leerde mij dat de route van dat pad ook nu nog goed te volgen is. Onderweg is er slechts een enkele hindernis, waarover later meer.
Op de Marnixstraat, tussen de Appeltjesmarkt en de Rozengracht, staat een aantal robuuste woonblokken. Ze zijn bijna allemaal gebouwd in de late 19e-eeuw toen achter deze woonblokken insteekhavens werden gegraven waar boten met groenten konden aanleggen.
Het is een van de kleine, rustige stukjes Amsterdam, de Weteringstraat en de Weteringdwarsstraten. De naam van de straten komt van de Boerenwetering die hier ooit liep. Ingeklemd tussen de grachtengordel en de 17e-eeuwse stadsgrens van de stad werd het buurtje ontwikkeld als woon- en werkplek voor immigranten. Hierbij was de focus gericht op een specifieke groep: Waalse textielwerkers. Waals moet hier ruim opgevat worden: alle Frans sprekende immigranten werden hiermee bedoeld.
In 1306 ontving Amsterdam stadsrechten en werd Sint-Nicolaas de beschermheilige van de stad. De toen in aanbouw zijnde Oude Kerk werd aan hem gewijd. En daarna kende de populariteit van de bischop geen grenzen meer: je kunt in Amsterdam zijn naam vinden op onder meer kerken, scholen, straten, gevelstenen en hotels.
De keuze van Sint-Nicolaas als beschermheilige is voor een stad aan het water wel begrijpelijk, hij is de beschermheilige van schippers, scheepsbouwers en vissers. Maar daar blijft het niet bij. Ook gevangenen, onschuldig
In augustus 1675 werd in Amsterdam de Portugees-Israëlietische Synagoge ingewijd. Het ontwerp van het indrukwekkend gebouw is gebaseerd op beschrijvingen van de (verwoeste) Tempel van Salomo in Jeruzalem.Toen de synagoge gebouwd werd, was het de grootste synagoge ter wereld en het werd een voorbeeld voor synagoges elders. En nog steeds is een bezoek aan de synagoge een indrukwekkende ervaring.
Waar nu de Hugo de Grootgracht loopt, was eerder de veel smallere Vinkenbuurtsloot. Tussen 1882 en 1903 werd de Vinkenbuurtsloot vanuit de stad naar de Kostverlorenvaart uit gegraven en verbreed. Het betekende het einde van een geïsoleerd stukje Amsterdam.
Tussen het nog open Spui, de Begijnensloot en de Nieuwezijds Voorburgwal lag rond 1400 een eiland. Daar woonden twee groepen devote vrouwen: begijnen en zusters van de moderne devotie. Het nog steeds bestaande Begijnhof herinnert aan de eerste groep. De zusters van de moderne devotie, die ook ruim 150 jaar op het eiland woonden en er een klooster stichtten, zijn wat in de vergetelheid geraakt. Toch zijn er ook sporen van hun aanwezigheid terug te vinden op het voormalige eiland.
In het Stedelijk Museum Amsterdam is momenteel de overzichtstentoonstelling van performancekunstenaar Marina Abramović te zien. Geboren in het voormalige Joegoslavië verhuisde ze in 1976 naar Amsterdam. Ze woonde er tot 2002, eerst aan de Zoutkeetsgracht 116/118, later aan de Binnenkant. Op de tentoonstelling is onder andere Communist Body - Capitalist Body te zien, een performance uit 1979 die pla
In de 19e-eeuw was de overkant van de Singelgracht een populaire plek om buiten de stad, in het groen, vrije tijd door te brengen. Er waren daar tal van tuinen en uitspanningen. Recht tegenover de toen nog open Elandsgracht lag bijvoorbeeld een tuin die De Nederlanden heette. De Nederlanden richtte zich op de gegoede burgerij. Het was een mooie plek voor bijeenkomsten van genootschappen, collegiën, maatschappijen en verenigingen. Voor zover na te gaan kwamen de bezoekers onder meer uit bestuurlijke en militaire kringen, en waren er connecties met de koloniën.