De Groenmarkt is weer groen

Op de Marnixstraat, tussen de Appeltjesmarkt en de Rozengracht, staat een aantal robuuste woonblokken. Ze zijn bijna allemaal gebouwd in de late 19^e-eeuw toen achter deze woonblokken insteekhavens werden gegraven waar boten met groenten konden aanleggen.

In 1895 verhuisden de voormalige groentemarkt aan de Prinsengracht en andere kleinere groenmarkten namelijk hier naar toe. Bij de bouw van de woonblokken werd rekening gehouden met de markt. Bijna alle woonblokken hebben opslagruimtes en goed toegankelijke deuren op straatniveau.

De groenteboeren en handelaars kwamen niet alleen per boot over het water naar de markt, maar ook met karren en paard en wagens over de weg. De enorme drukte leidde soms tot ongelukken en een enkele keer kwamen paard en wagen in het water terecht. Dan moest de buurman van de Groenmarkt er aan te pas komen. Paardenslagerij Het Zwarte Paard van Johan Christoph Sinck (1837-1923) was een bekend bedrijf met stallen, een leerlooierij, paardenverhuur en een winkel waar paardenvlees werd verkocht. Rond 1860 vond Johan een toestel uit waarmee paarden die te water waren geraakt op het droge konden worden gehesen: een paardenhijstoestel. Het werd bekend als 'het toestel van Sinck‘. 

In 1934 verhuisde de groentemarkt naar de Centrale Hallen. Maar pas in het recente decennium kreeg de oude Groenmarkt echt een nieuwe bestemming.

De Groenmarkt nu

Tussen de 19^e-eeuwse woonblokken staat één nieuw gebouw dat architectonisch mooi aansluit bij de oude gebouwen: het Marnixblok (zie afbeelding boven, het middelste blok). Het is gebouwd door architecten Bastiaan Jongerius en Ronald Janssen. In de ruimte achter de woonblokken, waar vroeger de insteekhavens waren, hebben zij een speelplaats en een tweede woningblok gebouwd, het Singelblok. Dat blok heeft rondom buitenruimtes, een wens van de bewoners-doelgroep waarmee de architecten vooraf gesprekken hebben gevoerd. De twee blokken hebben samen 40 woningen, waarvan 17 sociale woningbouw.

Het Singelblok heeft een heel andere, modernere uitstraling dan de gebouwen er om heen. Waarom daarvoor is gekozen, begrijp je pas goed als je vanaf de Nassaukade naar de Groenmarkt kijkt. Dan zie je dat het gebouw aan de waterkant naadloos past in het straatbeeld.

En dan is er is natuurlijk het zwembad met duinlandschap op het dak van het Singelblok, dat veel publieke aandacht heeft gekregen. Maar het complex heeft nog veel meer mooie details: een houten vlonder aan de waterkant, een mooie deur naar de parkeerplaats in het Singelblok, en meer dan 200 ruimtes voor vogelnestjes, vleermuizen en insecten. Ten slotte zijn er 28 soorten klimplanten tegen de gevels geplant: de Groenmarkt is weer groen. 

Bronnen:

Beeldbank Amsterdam

Hart Amsterdam

Arcam