November 15, 2020

Kikki de kargodoor

Kargadoor

Christiaan Smit (1865-1940), beter bekend als Kikki, Kiki, of Kikkie, was kar-ga-door. Hij hielp om handkarren over de brug te trekken, omhoog met behulp van een touw, omlaag door te remmen met behulp van een haak die aan het touw vastzat. 

Handkarren

Tot de Tweede Wereldoorlog waren handkarren een belangrijk transportmiddel. Om te beginnen voor de straatventers waarvan Amsterdam er in 1929 ruim 4000 telde. De meest frequente handel was vis (900 venters). Daarnaast handelden 800 venters in bloemen, 600 in fruit, 470 in groente en aardappelen en 420 in ijs. 
Handkarren werden ook gebruikt door ambachtslieden. De glazenwasser, de timmerman, en de schilder, allemaal hadden ze hun kar om hun werk te doen. Daarnaast boden de voddenboer en de scharensliep met hun karren hun diensten aan. En handkarren werden ook gebruikt om zieken te verplaatsen en om te verhuizen.  

De vele Amsterdamse bruggen waren een lastig obstakel voor de handkarren met hun dikwijls zware vrachten, en het ging nog wel eens mis. Menige brug had dan ook zijn vaste kargadoor die tegen vergoeding van een paar centen hielp om een handkar veilig over de brug te krijgen.

Reesluis en Prinsensluis


Veertig jaar lang was de Reesluis Kikki’s werkterrein. Toen kwam de Prinsensluis beschikbaar die dichter bij zijn onderkomen in de Boomstraat lag. Daar vierde Kikki zijn 50-jarig jubileum als “Bruggentrekker”.                   


Twee eigenschappen van Kikki worden dikwijls genoemd. Hij kon creatief vloeken, wat vooral bij kinderen populair was, en hij kon goed innemen. Hij combineerde graag het nuttige met het aangename en vanuit Slijterij de Grote Slok, tegenover de Reestraat, kon hij de brug in de gaten houden, terwijl hij met zijn verdiende geld de nodige borrels nuttigde. Toen hij zijn werkterrein verplaatste naar de Prinsensluis, werd café het Bruine Paard zijn vaste stek.



Verder lezen: www.tussentaalenbeeld.nl; https://www.ois.amsterdam.nl; https://www.amsterdam.nl/stadsarchief